Müsilaj: Deniz Salyası

Tüm dünyada çevre kirliliği, atık problemleri ve küresel iklim krizine karşı savaş verildiği ve insanlar tarafından doğal ve ekolojik dengenin kötü yönde etkilendiği 7'den 70'e herkes tarafından bilinmektedir. Ekolojik dengenin bozulması iklim değişikliğiyle sonuçlanmaktadır ve sıcaklıkların yükselmesi, bazı doğal afetlerin oluşum riskini artırmasının yanında özellikle 2021 yılında Marmara Denizi’nde oldukça önemli bir sorun haline gelen müsilaja yol açmıştır. Öncelikle, müsilajı bilimsel olarak açıklayalım.  Canlı organizmalar, ölü hücre atıkları, inorganik maddeler ve diğer bileşenlerden oluşan ve halk arasında deniz karı veya deniz salyası olarak da bilinen müsilaj,  yüksek miktarda besi bileşeninden meydana gelir ve tabakalaşmış su kütlelerinde belirli sıcaklıklarda, su yüzeyinin ısısının yükselmesi ile tek hücreli canlı sayısının aşırı çoğalmasıyla oluşan birikimdir. Deniz suyunda azot ve fosfor gibi elementlerin fazlalığı durumunda dünyaya büyük oranda oksijen sağlayan fitoplanktonlar normalden fazla gelişir ve kalın, jelimsi, sümüksü bir organik madde formu oluşmasıyla sonuçlanır.[1]

2021 yılında Marmara Denizi’nde oluşan müsilajın görüntüsü

Müsilaj Neden Oluşur? Müsilajın Sebepleri 

Müsilajın oluşum sebeplerini ele almak gerekirse, en önemli faktörlerin; küresel ısınmanın büyük ölçüde katkıda bulunduğu sıcaklık artışı, deniz suyunda akıntıların güçlü olmaması ve dolayısıyla müsilajın oluşumuna ortam sağlanması ile endüstriyel ve tarım atıklarının deniz suyunda azot ve fosfat maddelerinin bolluğuna yol açması olduğu söylenebilir. [2]

Müsilaj Tehlikeli Midir? Müsilaj Nasıl Temizlenir?

Deniz salyasının, sudaki canlılara oksijen ulaşımını aksatarak deniz yaşamını kötü yönde etkilemesi önemli bir problemdir. Bunun yanında, müsilajın hem insan cildine hem de diğer denizde yaşayan organizmalar için zararlı olması insanlar tarafından oldukça önemli bir sorun olduğu düşüncesinin bilincinde olması gerektiğine işaret etmektedir.

Müsilaj oluşumunun engellenmesi de deniz kirliliğiyle mücadele yöntemleri geliştirerek,  sanayi atıklarının denize dökülmemesi sağlanarak, iklim değişikliğiyle etkin şekilde mücadele edilerek ve  bilinçli  bireylerin yetiştirilmesinin sağlanması  ile mümkündür.

 Müsilaj hakkında hap bilgiler:

• Müsilaj dünyada ilk kez 1729 yılında Adriyatik Denizi’nde gözlenirken Türkiye’de ilk müsilaj sorunu 1992’de Erdek Körfezi’nde görülmüştür.  [4]

• Marmara Denizi’nde en son 2021 yılında oluşan ve kilometrelerce yere yayılan deniz salyası, deniz yaşamını etkilemekle kalmayıp balıkçılık mesleğini de etkileyerek ekonomik anlamda sorun teşkil etmiştir.[5]

• 2021'de Marmara Denizi'nde meydana gelen müsilaj, NASA uydularından bile gözlemlenebilecek kadar geniş bir alana yayılmıştır.

• Planktonların çevresel strese karşı geliştirdiği doğal bir tepki sonucu oluşan müsialj  doğal bir örtü görevi görmesinin yanı sıra insan kaynaklı kirlilik ve iklim değişikliği gibi sebepler müsilajı önemli bir sorun haline  getirmektedir.

Kaynakça

- [1], [4], [5] KONCAGÜL, M., ERDEM DÜLGER, N., & YİNANÇ, A. (2022). Dünyada ve Marmara Denizi’nde Müsilaj Oluşumu ve Etkileri. European Journal of Engineering and Applied Sciences, 5(2), 73–79. https://doi.org/10.55581/ejeas.1217901

-[2]Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. (n.d.). Müsilaj nedir? Marmara Hepimizin. https://marmarahepimizin.csb.gov.tr/musilaj-nedir-i-102106